Bir Ýstanbul Söyleþi Turu'mu daha tamamladým. 7-9 Mart arasýnda Ýstanbul'da idim. Tiyatro ile dolu geçen bir hafta içinde toplam 7 oyun seyrettim, 22 tiyatro sanatçýmýzla görüþtüm. Geçen seneye nazaran bir rekor kýrdým.
Bana bu oyunlarý seyretmeme ve sanatçýlarýmýzla görüþmemi saðlayan yetkili kiþileri burada teker teker adlarýný yazýp kendilerine teþekkür etmek istiyorum.
Beni ve abim Enver Dursun'u evinde aðýrlayan Nejla Uygur,
Tiyatro Kedi sorumlusu Ýpek Kadýlar Altýner ve yönetmen-oyuncu Hakan Altýner,
Genco Erkal, Tiyatro Kare kurucusu oyuncu - yönetmen Nedim Saban ve Basýn ve Halkla Ýliþkiler Müdürü Ebru Yaþýt, Levend Yýlmaz, Can Baþak, Tiyatro Pera'dan dramaturg Þafak Eruyar, Ferhan Þensoy Ortaoyuncular'ýn müdürü Nuray Özbal, Emre Koyuncuoðlu, Tiyatro Ýstanbul Basýn Sorumlusu Emin Bey ve BASAD.
Hepsine ayrý ayrý teþekkür ederim.
7 günlük programýmý günlerce önceden yaptýðým için, ses alma cihazým ve fotoðraf makinamla beraber aðabeyimi de- bu arada geçen sene olduðu gibi, bu sene de yine bana eþlik ettiði için ona da teþekkür ediyorum- yanýma alarak yola düþtük.
Ýlk durak NEJAT UYGUR... Hem gazeteci hem de bir aile dostu olarak senelerdir görüþtüðüm Nejat Uygur'un, bir kaç aydýr rahatsýz olduðu için Berlin'den telefonla da olsa saðlýk haberlerini alýyordum. Hazýr Ýstanbul'a gelmiþken kendisini ziyaret ettim. Deðerli eþi Nejla Uygur'un yaptýðý lezzetli pastayý demlediði çay eþliðinde hem yedik hem de eski günleri hatýrladýk. Nejat Uygur'un rol aldýðý Beyaz Melek filminin Diyarbakýr'ýn sýcaðýndaki çekimlerinde biraz hýrpalandýðýný ve yorgun düþtüðünü anlattý Nejla Uygur. Ancak o zorluklara raðmen çekimlerde çok mutlu olduðunu da söyledi. Kendisine "Komutaným" diye hitap ettiðim yýllarýn oyuncusu Nejat Uygur ise yeni projeleri olduðunu ve Berlin de dahil olmak üzere Avrupa turnesine çýkmak arzusunda olduðunu belirtti. Arada eþine ve yardýmcýlarýna takýlmadan da edemeyen Nejat Uygur'un yaptýðý esprilere hep beraber gülüþtük.
Komutaným 81 yaþýnda; hala hayat dolu.
Gülüyor, güldürüyor.
75 yaþýnda iken yapmýþ olduðum söyleþiye þu satýrlarla baþlamýþým:
"Hani bazý kiþiler vardýr; ellisini biraz aþtý mý, yerinden kalkmaya üþenirler; yaþlandýklarýný "ununu eleyip, eleðini astýðýný" söylerler. Bir de bazý kiþiler vardýr ki; onlar son nefeslerini verinceye kadar genç kalýrlar. Hele o kiþi bir sanatçýysa, yýlmadan, yorulmadan yaratýyor; topluma hizmet veriyorsa; o'nun ne eleyecek unu ne de duvara asacak bir eleði olur. Ne mutlu böyle bir insana, ne mutlu böyle bir sanatçýya sahip olan topluma!.. Sanat yaþamýnda "yarým asýr"ý devirmiþ olmasýna raðmen, hala sahneye yeni çýkmýþ bir genç dinamikliðine sahip; ununu eleyip eleðini duvara asmayanlardan biri de Nejat Uygur."
Evet KOMUTANIM; ne mutlu eþin Nejla Haným'a senin gibi bir eþe sahip olduðu için,
ne mutlu çocuklarýna senin gibi bir babaya sahip olduklarý için!..
Ve ne mutlu Türk toplumuna senin gibi yaratýcý bir sanatçýya sahip olduðu için!..
Ve de ne mutlu bana senin gibi bir sanatçý insanla tanýþtýðýma!..
Ýnþallah bir an önce iyileþirsin de; sen sahnene biz seyircilerin de sana kavuþuruz...
Ýkinci durak Tünel, üçüncü durak KÝBARLIK BUDALASI...
Ayný gün içinde, yani 3 Mart günü en yoðun günlerimden birini yaþadým:
Nejat Uygur'u ziyaretimden sonra Tuncay Özinel ile bir söyleþi yapacak olan Ulvi Alacakaptan ile Tünel'de buluþtum. Onun yapacaðý söyleþiden önce Tuncay Özinel ve Taceddin Diker ile söyleþi yaptým. Oradan Tiyatro Kedi prodüksiyonu olan Kibarlýk Budalasý'nýn galasýnýn yapýlacaðý Lütfi Kýrdar Kongre ve Sergi Sarayý'na geçtim. Oradaki yýkýmý içim yanarak seyrettim. O arada Yaþar Kemal ile tanýþýp, sohbet ettim. Galadan önce ise oyunda oynayacak Haldun Dormen ve Tarýk Papuççuoðlu ile söyleþi yaptým.
Kibarlýk Budalasý... Ýstanbul Metropolitan Sanat ve Kültür Platformu ile Tiyatro Kedi'nin ortak yapýmý olan Moliere'in ölümsüz eseri KÝBARLIK BUDALASI'nda, Türkiye'de ilk kez yepyeni bir uyarlama yapýlmýþ. Oyunda yer alan eserleri Þef Oðuzhan Balcý yönetiminde, 15 kiþilik Ýstanbul Metropolitan Oda Orkestrasý "Barok Dönem"in dev bestecileri Vivaldi, Bach, Albinoni ve Boccherini'nin eserleri ile Lully'nin bu oyun için yaptýðý özel besteleri seslendiriyor.
Türk Tiyatrosu'nun büyük ustasý Haldun Dormen'in, sekiz yýl aradan sonra yeniden sahneye döndüðü KÝBARLIK BUDALASI'nýn uyarlamasýný Ýpek Kadýlar Altýner yapmýþ. Hakan Altýner'in sahneye koyduðu oyunun Müzik Direktörü ise Arda Aydoðan.
17. yüzyýl Fransa'sýnda geçen oyunda, cahil, saf fakat çok zengin bir adam olan Mösyö Jourdain'in (Haldun Dormen) bir tek amacý vardýr: Asilzade olmak, soylu sýnýfa girebilmek. Onun saflýðýndan faydalanmaya çalýþan Kont (Tarýk Papuççuoðlu) ise bu saflýktan yararlanýp onu devamlý sömürür. Oyunda oynayan diðer sanatçýlar ise: Ebru Cündübeyoðlu, Özlem Çakar, Abdül Süsler, Elif Çakman, Dilek Aba, Oral Özer ve Erez Ergin Köse.
Dördüncü durak BASAD... Ýstanbul Söyleþi turu'mun ikinci gününde, dördüncü duraðým Bakýrköylü Sanatçýlar Derneði (BASAD) idi. Burada yine usta oyuncularýmýzdan Cihat Tamer ile buluþup sohbet ettim. Uzun yýllar Münir Özkul ve Metin Akpýnar-Zeki Alasya ile çalýþmýþ olan bu tiyatro sanatçýmýz, Münir Özkul ve Zeki - Metin ikilisi üzerine ilginç þeyler anlattý. Daha doðrusu içini döktü.
Ve beþinci durak SÝVAS'93.. Ayný gün, 4 Mart günü Dostlar Tiyatrosu'nun sergilediði belgesel oyun olan SÝVAS'93'ü Caddebostan Kültür Merkezi'nde seyrettim.
Ülkemizde yavaþ yavaþ unutulan 37 aydýnýmýzýn yakýldýðý bu lanet olasý 2 Temmuz 1993 gününün bir belgeselini yapmýþ deðerli usta Genco Erkal. Ben gözyaþlarýmý tutamadým bu oyunu seyrederken. Vahþet gününün görüntüsünün perdeye aksadýðý görüntüdeki dumanlar salona doldu, nefes alamadým... Bu tür olaylarýn bir daha yaþanmamasý için unutulmamasý gerekir. Ýþte bu olayý belgeselleþtirerek unutulmaz kýlmýþ Genco Erkal; yarýnlara kalmasý için... iyi de yapmýþ!..
Genco Erkal'ýn belgelerden, tanýklýklardan ve tutanaklardan yazýp yönettiði bu belgesel SÝVAS'93 belgesel oyunun müziði Fazýl Say'a ait.
Genco Erkal'ýn dýþýnda oyunda oynayan diðer sanatçýlar: Meral Çetinkaya, Yiðit Tuncay, Nilgün Karababa, Murat Tüzün, Çaðatay Mýdýkhan, Saliha Þirvan Akan.
Altýncý durak Akadlar Kültür Merkezi... Ýstanbul kazan ben kepçe misali, Ýstanbul'daki söyleþilerime devam ediyorum.
Üçüncü günümün (5 Mart) ilk söyleþisini yine yýllarýn tiyatro ve film sanatçýsý Bilge Þen ile Akadlar Kültür Merkezi'nin fuayesinde yapýyorum. Þu anda zevkle izlediðim "Eþref Saati" adlý televizyon dizisinde oynuyor. Zeliha Berksoy'un yöneteceði Tamer Levent ile beraber oynayacaðý "Mutlu Yýllar" adlý oyunun hazýrlýk telaþý içinde.
Yedinci durak "Kim O?" Üçüncü günümün (5 Mart) üçüncü oyunu Kadýköy Halk Eðitim Merkezi'nde seyrettiðim Tiyatrokare'nin bir oyunu: "Kim O?" idi.
Yönetmeni Nedim Saban, oynayanlar ise Metin Serezli ve Özlem Tekin.
Keyifle izlediðim bu komediden önce her iki oyuncuyla da kuliste yine keyifli söyleþi yaptým.
Bu oyunuyla 77. oyununu oynayan usta oyuncu Metin Serezli'yi daha seneler öncesinden, Çevre Tiyatrosu'ndan tanýyorum.
Fakat ya Özlem Tekin...
Onu gençler pop rock sanatçýsý olarak tanýyorlar. Ayrýca, Cem Yýlmaz ile oynadýðý "Hokkabaz" filminin dýþýnda Þener Þen ile oynadýðý "Mucizeler Komedisi"nden. Oradaki gösterdiði oyun performansýndan kendisine hayran olmuþtum. Ve onu Þener Þen ile beraber seyrederken "iþte Türk Tiyatrosu'na yeni bir taze kan" diye düþünmüþtüm. O komedide oynarken Þener Þen ile adeta yarýþýyordu. Bu yeni oyunda ise yine yýllarýn usta tiyatrocusu Metin Serezli ile de adeta yarýþýr gibi oynadý... Tek kelimeyle Bravo!.. Bravo!..
Sekizinci durak Harem... 6 Mart gününün ilk duraðý Harem'de "Tatlý Bela Fadime" adlý dizinin çekildiði bir film seti. Buluþup söyleþi yaptýðým çok yönlü bir sanatçý olan Arif Erkin.
Kendisi sadece oyuncu olmayýp birçok film ve oyunun da müziðini yapmýþ.
1957'de kurulan -Yýldýz Kenter'in de dediði- "efsane olmuþ" bir topluluðun, "Genç Oyuncular"ýn kurucularýndan. "Ýkinci Bahar", "Yabancý Damat" dizilerinden ve "Beyaz Melek" filminde oynayan yýllarýn usta sanatçýsý Arif Erkin. Kendisiyle Kýzkulesi'nin tam karþýsýndaki nostaljik birkahvede tüm sanat yaþamý üzerine demli çaylarýmýzý yudumlarken söyleþtik.
Dokuzuncu durak Erkan Can... Harem'den sonra Beyoðlu'nda, Takva filminden tanýdýðýmýz, son günlerin baþarýlý ve ödüllü sanatçýsý Erkan Can ile buluþup söyleþi yaptým. Kendisi Berlin'den tanýdýðým kabare sanatçýsý Muhsin Omurca'nýn Bursa'dan mahalle arkadaþýymýþ. Çok sýcak ve samimi bir sanatçý. Baþarýlarýn þýmartmadýðý, örnek, alçakgönüllü insan örneði.
Onuncu durak Ortaoyuncular... Ayný gün, yani 6 Mart günü Ortaoyuncular'a misafir olup, "Ferhangi Þeyler" adlý oyunda Ferhan Þensoy'u seyrediyorum. O günle beraber 1607 kez oynamýþ "Ferhangi Þeyler"i Ferhan Þensoy. Oyundan sonra kýsa bir sohbetim oluyor Ferhan Þensoy'la.
11. durak tiyatro DOT... 7 Mart günü ise Ýstiklal Caddesi'ndeki Tiyatro DOT'da genç tiyatro oyuncularýndan Mine Tugay ile "Karatavuk" oyunun oynandýðý sahnede söyleþi yapýyorum. Oyundaki rol arkadaþý ise daha önce söyleþi yaptýðým usta oyuncularýmýzdan Cüneyt Türel. Ancak oyunu seyredemiyorum. Çünkü oynama tarihi bana uymuyor. Oyunu Türkçeye çeviren ve yöneten Emre Koyuncuoðlu. On iki yaþýndayken cinsel tacize uðradýðý adamla (Cüneyt Türel) on beþ yýl sonra tekrar karþýlaþan genç bir kadýnýn (Mine Tugay) öyküsünü anlatýyor. Mine Tugay daha önce Semaver Kumpanya'da önemli yönetmenlerimizden Iþýl Kasapoðlu ile çalýþmýþ. "Gönül Yarasý" filminde Þener Þen ile beraber oynamýþ. Ýst. Devlet Konservatuarý Oyunculuk Bölümü mezunu.
12. durak Nedim Saban... Ayný gün Mine Tugay'dan sonra Gezi Pastanesi'nde yönetmen ve oyuncu Nedim Saban'la da bir söyleþi gerçekleþtiriyorum. Seyrettiðim "Kim O?" oyununun yönetmeni. "Ýkinci Bahar" adlý keyifle izlemiþ olduðum televizyon dizisinden ve birçok televizyon programlarýndan da tanýyorum kendisini. Tiyatrokare'nin kurucusu. "Zeki Müren Müzikali"nin yapýmcýsý ve yönetmeni.
13. durak... Venedik Taciri... Ýstanbul kazan ben kepçe; gezerken yoruluyor, söyleþi yaparken ve oyun seyrederken dinleniyorum. Nedim Saban'la yaptýðým söyleþiden sonra Ýstiklal Caddesi'ndeki bir Simit Sarayý'nda suböreði ile çay içiyoruz ve Tiyatro PERA'daki oyunu "Venedik Taciri"ni seyretmek için yola koyuluyoruz. Tiyatro Pera'da bizi dramaturg Þafak Eruyar karþýlýyor. Oyundan önce ise oyunda kendisini hayranlýkla seyrettiðim usta oyuncu Mehmet Ali Kaptanlar ve oyunu yöneten ve ayný zamanda oynayan Nesrin Kazankaya ile söyleþi yapýyorum. Bu arada oyunda oynayanlardan Can Baþak ile merhabalaþýyoruz. Kendisiyle 2007'de "Titanik Orkestrasý"nýn provasýnda söyleþi yapmýþtým.
Oyun, Ýtalya'nýn önemli bir ticaret merkezi olan Venedik kentinde geçiyor. Venedik taciri Antonio, arkadaþý Bassanio için, tefeci Yahudi Shylock'tan borç para alýr. Shylock mesleði ve etnik kökeni yüzünden kendisini aþaðýlayan Antonio'ya, faiz yerine ilginç bir koþul öne sürer: Vadesi geçerse, borcuna karþýlýk, vücudundan yarým kilo et kesilecektir. Oyunda Hýristiyan ve Musevilerin iþ dünyasýndaki gerilimli iliþkilerinde, para, güç, aþk, ticaret ve adalet kavramlarý sorgulanýr. Baþtan sona, dekorundan müziðine ve oyuncularýn performansýna kadar sürükleyici, keyifle izlediðim bir oyun. Tefeci Yahudi Shylock rolündeki Mehmet Ali Kaptanlar'ýn oyun gücüne hayran kaldým. Kendisini herhangi bir dizide görmediðim halde þunu düþündüm: Televizyonda seyircinin tuttuðu baþarýlý dizilerin çoðunda muhakkak usta bir tiyatro oyuncusu var...
Oyunda oynayan diðer sanatçýlar: Can Baþak, Muammet Uzuner, Baþak Meþe, Kayhan Teker, Mehmet Aslan, Aytunç Þabanlý, Zeynep Özden, Erdinç Anaz, Okan Kayabaþ, Ýlker Yiðen.
14. durak oyun atölyesi... Ýstanbul Söyleþi Turu'mun son duraðýndan bir önceki durak olan Oyun Atölyesi'nde, oyunda oynayan sanatçýlarýmýzýn yoðun çalýþmalarýndan dolayý sadece oyunu seyretmekle yetinmek zorunda kalýyorum. Seyrettiðim oyun "Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler", oynayan sanatçýlarýmýz ise Haluk Bilginer ve Vahide Gördüm.
Oyun, konusu itibariyle seyirciyi sýkmayan, dikkatini sahneden ve konudan ayrýlmasýna engel olarak, seyirciyi de oyunun içine alacak þekilde yazýlmýþ. Eh, bir de Haluk Bilginer ve Vahide Gördüm gibi iki güçlü oyuncunun sahnedeki baþarýlarý eklenince oyun daha bir keyifli oluyor. Ben þahsen oyun bitecek diye korktum. Haluk Bilginer, bir kaza sonucu hafýzasýný yitiren bir yazar rolünü oynuyor. Ancak daha sonra eþine yani Vahide Gördüm'e hafýzasýný yitirmiþ rolü yaptýðý ortaya çýkýyor.
Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler acý ile yoðrulmuþ bir oyun. Acý'yý göze alabilme yürekliliðini gösterebilenlere "umut" hala var diyen bir oyun. Tüketmek, yok etmek, öldürmek yerine çoðaltmak, var etmek, yaþam kavramlarýný tercih eden bir oyun.
Ve son durak Tiyatro Ýstanbul... Son duraktaki oyuna geçmeden önce birþeyin altýný ben de çizmek istiyorum:
Tiyatro seyircisi var!..
Hani bazen televizyon tartýþmalarýnda sýk sýk yinelenen bir cümle duyarýz:
"Türk Tiyatrosu seyirci kaybýnda!.."
ya da:
"Ýyi oyunlar, kaliteli oyunlar doluyor!.."
Ben ikincisine katýlýyorum. Çünkü geçen seneki Ýstanbul Turu'mda da bunu yaþadým, gördüm.
Seyrettiðim oyunlar kapalý giþe oynadýlar. Seyircinin giþede giþe memuruna yalvararak: "Kenara bir sandalye koyun, orada da seyrederim" dediðini kulaklarýmla duydum.
Evet gelelim son oyuna: GÖNÜL HIRSIZI... Oyundan önce Ýlkay Saran ve Nilgün Belgün'le, oyundan sonra ise Can Gürzap'la söyleþi yaptým.
Tiyatro Ýstanbul'un sergilediði bu oyunu Gencay Gürün Türkçeye çevirmiþ. Yöneten ise Can Gürzap. Her on yýlda baþka bir kadýnla evlenmenin dýþýnda da arada sevgili deðiþtiren çapkýn bir adamýn baþýndan geçen karmaþýk maceralarýn sergilendiði bir komedi Gönül Hýrsýzý.
Oynayanlar: Can Gürzap, Nilgün Belgün, Ýlkay Saran, Melda Gür, Levent Ulukut, Ahsen Ever ve Tuðçe Doras.
Bu oyunda diðerleri gibi kapalý giþe oynayan oyunlardandý.
ADEM DURSUN
adem-dursun@versanet.de
Konu: # Sahne Tozu (Okunma sayýsý 7209 defa)
13 Þubat 2009, 19:00:47 Cum