Kendine yardım Amerikan hayatının önemli bir bölümünü oluşturur, sayısı binlerce olan kendine yardım organizasyonuna ve grubuna katılmış olan kişilerin sayısı 20 milyonu bulmaktadır. Peki ama “kendine yardım” ne demektir? Kendine yardım, başkalarından yardım almamak anlamına gelmez. Tam tersine anlamı; aktif olarak yardım aramak ve bulunduğu zaman da kabul etmek demektir. En kısa tanımıyla “kendine yardım” bir bireyin kendi kendine yardım etmesidir. Gittikçe artan anlamıyla ise; “kendine yardım” bir dizi fikirleri ve idealleri kapsar ve bu tanımıyla “bireyin kendisine yardım etmesi” olgusunun çok ötesine geçer.
Kendine yardım hareketi
Kendine yardım bir harekete dönüşmüştür. Bireylerin, -profesyonellerin değil, yardıma ve desteğe gereksinim duyan kişilerin-, bir araya gelmenin bir yolunu buldukları ve hem kendi adlarına hem de ortaklaşa davranabilecekleri, bir kolektif bilinç hali…
Bugün artık kendine yardım düşüncesi ve kavramı, bir ideolojiyi, bir ideali, eylemi ve bir yaşam tarzını kapsayan bir bütün haline gelmiştir.
> İdeoloji: Kişiler kendi kendilerine yardım edebilirler ve böylece kendi hayatlarının sorumluluğunu ve kontrolünü kendi ellerine alırlar.
> İdeal: Kendine yardım edebilen kişi başkalarına da yardım edebilen kişidir.
> Eylem: Fikirlerin, bilgilerin, desteğin ve kaynağın, karşılıklı olarak bedelsiz bir şekilde değişimidir.
> Yaşam tarzı: Bireysel ve ortaklaşa olarak, kişilerin birbirlerine ulaşarak yardım iletme ve yardım alma ve böylece hayatlarını zenginleştirme, geliştirme prosesidir.
İronik olarak kendine yardım, bağımsızlığı ve bağımlı olmamayı güçlendirirken, aynı zamanda da toplumu ve karşılıklı bağları da güçlendirmektedir. Diğer kişilere ulaşıp, onlarla iletişim kurulduğunda bundan hem bireyler hem de toplum yarar sağlar.
Kendine yardım türleri
Kendine yardım türleri çok çeşitlidir ama en tipik olanları, üyelerinin arasında, fikir, bilgi, kaynak ve destek paylaşımı olan grup, organizasyon ve topluluklardır. Bu tür gruplar sayılamayacak kadar çok olmakla birlikte bu türe örnek olarak aşağıdakileri sayabiliriz:
> Belirli fikirleri destekleyen ya da karşı olan destek grupları.
Alkollü araç kullanımına karşı olan veya evde eğitimi destekleyen grupları buna örnek verebiliriz.
> Sosyal değişimi hedefleyen eylemci gruplar. Çevre koruma örgütleri bu gruba dahildir.
> Toplumsal destek sağlayan, kamuoyu oluşturan ve bu şekilde yerel ve ulusal politikaları etkileyen, politik gruplar.
> Kişisel destek ve enformasyon grupları. Bu grup türünün örnekleri şunlardır:
– Hayal edebileceğiniz her konuda bağımlılık.
– Hayatlarını tehdit eden bir hastalık ya da sakatlık kurbanları.
– Şiddet ve taciz kurbanları.
– Eşini kaybetmiş, boşanmış, bekar ebeveynler, bu konuda özel yardıma ve desteğe ihtiyaç duyan kişiler.
– Özel ihtiyaçları olan ya da davranışlarının kontrolü güç olan çocukların ebeveynleri.
– Aile fertlerinden birinde fiziksel, zihinsel hastalığı olan kişiler ya da aile fertlerinden birinde bağımlılık olan kişiler.
– Yaşam tarzları toplum genelinden çok farklı olan bireyler.
Kendine yardımın doğası
Kendine yardım konuları, inanılamayacak kadar geniş bir yelpazede pek çok konuyu içine alır. Sağlık, sosyal, spiritüel, felsefi politik konularda destek sağlar ve farklı roller oynarlar. Tüm bu çeşitliliğe rağmen bu grupların ortak özellikleri vardır ve bunlar şöyledir:
– Kendine yardım, bireylerin yalnız olmadıkları fikri üzerine kurulur, kişileri ortak çalışma yoluyla birbirine bağlayan bir ağ oluşturur.
– Yardımı veren kişiyle, yardıma ihtiyaç duyan ve yardım alan kişi aynıdır, yardım, yine yardıma ihtiyacı olanlar tarafından sağlanır, profesyoneller tarafından değil…
– Elitist olmayan bir tavır vardır, herkes yardım verebilir.
– Yardım alan kişiye, yardım verme fırsatı doğar.
– Sıradan insanların güçlerine ve yeteneklerine önem verilir, zayıflıklarına ya da eksikliklerine değil.
– Yardım bedelsizdir.
– Karşılıklı yardım gönüllü olarak yapılır, her birey aldığı ve verdiği yardımı görev olarak benimser.
– Yardım çoğu zaman fazlasıyla kişiseldir, bireyin ve kendine yardım grubunun arasındaki bağlar vurgulanır.
– Kişiler kendilerine yardım edebilirler ve kendine yardım ağı içinde bulunan bireyler, kendi hayatlarından kendileri sorumludurlar ve kendi hayatlarına kendileri hükmederler.
Özet
Kendine yardım pek çok insanın hayatını değiştirmiştir. Artık, her geçen gün daha az sayıda kişi, sorunları için profesyonel yardım almakla yetinmektedir. Fiziksel, zihinsel sağlık sorunları olan ya da bağımlılığı olan kişiler veya hayatlarında baş etmekle zorlandıkları sorunları olanlar, kendine yardım gruplarına yönelmeyi seçmektedirler, bunu ya profesyonel yardıma tercih etmektedirler ya da ikisini bir arada yürütmektedirler.
Sonuç olarak, profesyonel yardım ve kendine yardım pek çok anlamda birbirini etkilerler ya da kesişirler. Özetle pek çok profesyonel yardım ve sosyal servis organizasyonları, kendine yardım organizasyonları üzerine kurulmuştur veya kendilerine çalışmalarında yardım etmek üzere onlara bağlıdır.
Sonuç olarak, kendine yardım demek, kendine yardım sorumluluğunu üzerinize almak, istediğiniz ve ihtiyacınız olan yardım türünü almak ve bu yardımı nasıl kullanacağınıza karar vermektir. Hepsinden önemlisi, hayatınızın kalitesini arttırmak ve özelliklerinizi geliştirebilmek üzere, kendi hayatınızın sorumluluğunu üstlenmek demektir.
Kaynak : E. M. Forster
