Hayeletler? Film ve edebiyat eserlerinde karşımıza çıksalar da çok azımız hayaletler üstüne düşünmüşüzdür. Hayaletler, bilebildiğim kadarıyla her örnek de ölmüş insanların bu dünyada dolaşan örnekleri olarak anlatılır. Diğer bir deyişle, hala yaşayan insanların hayaletleri olmaz, en azından benim bildiğim kadarıyla. Peki bu hayaletler, film ve edebiyat eserlerine neden girerler? Hemen her örnekte bir şeyleri düzeltmeye, yapamadıklarını yapmaya çalışırlar. Yaşarken halledemedikleri bir sorunları vardır. Dolayısıyla o sorunu halletmek için bir tür ikinci şans yakalamak üzere dünyaya hayalet olarak gelmek isterler. Ya kendilerini öldüren birinden intikam almaya çalışırlar ya da çok sevdikleri biri ile son kez vedalaşmaya gelirler. Bazen de çok uygunsuz bir şekilde ölmüşlerdir ve bir şekilde bunu temizlemeye çalışırlar. Örneğin, bazı öykülerde yalnızken ölen ve cesetleri dahi bulunamayan kayıp insanların hayaletleri kendilerine olan biteni anlatmaya çalışırlar. Yani aslında hayaletler, geçmişte yaşanmış olayların günümüze yansıyan sonuçlarıdır. Birçoğu da geçmişte halledilememiş sorunların ya da dinmemiş acıların tedavi arayışı kabul edilebilir.
Acaba bizlerin yani yaşayan canlı insanların da hayaletleri olabilir mi?
40 yaşlarında bir kadın olan Gül Hanım, kedilerden son derece korkuyor. Kedilerin kendisine yaklaşmasına bile tahammül edemiyor. Yunus Bey özellikle eşi araba sürerken sürekli onu uyarıyor. Dur dikkat et, kaza yapacaksın diyor. Özellikle otobana çıktıklarında eğer Yunus Bey?in eşi arabayı kullanıyorsa Yunus Bey?in şiddetlenen uyarıları eşini çok rahatsız ediyor ve tartışmalara yol açıyor. Dilara Hanım, kocasından boşandıktan sonra yeniden evlenmek istemesine rağmen kendisine talip olan hiçbir erkekle sağlıklı ilişki kuramıyor. Onlara söylemeden kendisine talip olanları, onun şusu var bunun busu var diye sürekli eleştiriyor.
Bu öykülerdeki insanlar neden böyle yapıyorlar? Gül Hanım, ilkokula giderken bir gün bir çöp kutusunun önünden geçerken üstüne bir kedi atlıyor. Bütün pençelerini, küçük Gül?ün elbisesine geçiriyor. Gül zaman içinde bu olayı unutmaya çalışıyor; unutuyor; ama korkusu geriye kalıyor. Yunus Bey, arabasıyla daha önce otobanda kaza yapmış ve bir çocuğun ölümüne yol açmış ve kaza olacağı korkusu bilinçaltına yerleşmiş. Eşi arabayı kullanırken farkında olmadan bu korkusu gün yüzüne çıkıyor ve kendi öncül tecrübesiyle hiç bağlantı kuramadan eşine sert uyarılar da bulunuyor. Dilara Hanım, kocasını evde başka bir kadınla yakaladıktan sonra ayrılmış ve güveni sarsılmış. Konu sadece eski kocasını ilgilendirse de, bilinçaltına ?erkeklere güvenilmez? fikri yerleşmiş. Dolayısıyla farkında olmadan kendisiyle evlenmeyi düşünenlere bir kulp takarak kendinden uzak tutuyor.
Bu olaylar Gül Hanım, Dilara Hanım ve Yunus Bey üstünde travma etkisi yaratmış. Deyim yerindeyse önceki travmalarının hayaletleri ya da uzantıları bugünkü yaşantılarını etkiliyor. Travma tedavisi için birçok yöntem kullanılsa da bunlardan bir iki tanesini paylaşmak istiyorum. Bir tanesi travmaya yol açan olayı hatırlamak ve onun normal olduğunu anlamak. Yani çöp kutusunun içinde yemek arayan bir kedi her zaman onun yanından geçen birinin üstüne korkuyla atlayabilir. İnsanın bir defa eşi tarafından aldatılmış olması, bütün eşlerin aldatacağı anlamına gelmez. Dilara Hanım?ın bir şekilde daha önce yaşadığı deneyimi sınırlı bir olay olarak ele alsa ilişkileri düzelebilir. Ancak onun da bu konuyu yeniden ele alacak gücü kendinde bulması gerekli. Yunus Bey, belki daha önceki yaşadığı kazada ölen çocuk yüzünden belki suçluluk duyuyor. Dolayısıyla bir tür arınmaya ihtiyacı var. Bu arınma için yasalardan çok, kendisinin kendine tayin edeceği bir bedel ödemesi gerekli. Yaşamımızdaki hayaletler gibi geçmişte kökü olan sorunlardan kurtulmak için onlarla yüzleşmek ya da ruhumuzu arındırmak için bedeli ne ise onu ödememiz gerekiyor.
