Bir gün, eski çalıştığım şirkette ‘junior’ bir pozisyon için iş görüşmeleri yapıyorum. Görüşmeye genç bir çocuk geldi. Aslında çocuk mühendis, yani bizim sektörde (pazar araştırma) pek de rastlanan bir altyapıya sahip değil. “Ama daha iyi ya” diye düşünüyorum: “Farklı bir bakış açısı getirir”. Konuşmaya başlıyoruz, dinliyorum ama söylediklerinden pek de bir mana çıkaramıyorum. Sanki çocuk başka bir sektörden, başka bir pozisyondan, başka bir gelecekten söz ediyor. Herhalde mühendis olduğu için kendini biraz zor ifade ediyor diye kendimi avutuyorum. Ama bir süre sonra, kendisi için hangi sektör, hangi firma ilginç detaylı anlatmaya başlayınca, durumu çözüyorum. “Burası bir danışmanlık şirketi değil, araştırma ve danışmanlık şirketi; yani size iş bulmanızda yardımcı olamayız” diyorum: “İyi günler!”

İŞ GÖRÜŞMESİ HATALARI

Robert Half International firmasının Amerika’da bin 400 CFO (Chief Financial Officer) ile yaptığı anket çalışmasında, görüşülen kitlenin üçte biri, çalışanların en fazla ‘iş görüşmesinde’ hata yaptıkları görüşünde birleşmiş. Evet doğru, iş görüşmesi aslında sizin için atlatılması gereken badirelerle dolu bir süreç. Dakikliğinizi göstermek ayrı, sorulara doğru cevabı bulabilmek ayrı. İlginç olmaya çalışmak ayrı, işe uygunluğunuzu kanıtlamak ayrı. Yani var oğlu var. Ama aslında, yukarıdaki ve daha birçok başka araştırmaya göre, iki basit ve sık tekrarlanan hata var işverenlerin canını sıkan: ‘Geç gelmek’ ve ‘firma ile başvurulan pozisyon hakkında yeterli bilgi sahibi olmadan görüşmeye gelmek’. Gelin biz ikincisiyle biraz daha detaylı ilgilenelim.

Daha önceki yazılarımdan birinde bahsetmiştim; iş bulmada ‘tanıdık’ çok etkili. Tanıdığın, ‘torpil’ sağlama açısından değil, ‘bilgi’ sağlama ve ‘networking’ (ağ kurma) açısından kritik olduğuna değinmiştim ve ne kadar çok tanıdığınız varsa, kendiniz için doğru işi bulma şansınız o kadar artar demiştim. Ancak şunu da bilmelisiniz ki, çalışmak istediğiniz firma hakkındaki bilgi donanımınız yeterli değilse, tanıdık ve networking avantajı bile sizi zorlayabilir. Accountemps adlı finansal kuruluşun, 2006’da, Amerika’nın en büyük bin firmasının, İK, finans, pazarlama gibi farklı departmanlarında çalışan 150 üst düzey yöneticisiyle yaptığı çalışmada yüzde 47’nin, iş görüşmelerinde yapılan en büyük hatanın ‘görüşmeye gelinen firma hakkında az veya hiç bilgi sahibi olmamak’ olduğunu söylemiş olması işte bunun en güzel örneği. Takiben yüzde 17 ‘becerileri ve tecrübeleri hakkında konuşmak için hazırlıksız olma’yı, yüzde 9 ‘kariyer planları ve hedefleri hakkında konuşmak için hazırlıksız olma’yı ve yine aynı oranda bir kitle de ‘heyecanın az olması’nı iş görüşmesinde yapılan en büyük hatalar listesinin ilk üçüne sokmayı başarmış.

Mesele doğrudan sorgulandığında ise aslında daha da kötü bir resim çıkıyor ortaya. Amerika’da sadece İK yetkilileriyle yapılan bir çalışmada, yetkililere görüşmeye gelen kişilerin firma hakkındaki bilgi düzeylerinin yetersiz olup olmadığı doğrudan sorulduğunda, maalesef yüzde 78 “Yetersiz” cevabını vermiş.

Bu hafta İnsankaynaklari.com’la hazırladığımız soru da bu konu üzerine; yeni bir işe başvurmadan önce, başvurulan şirket hakkında bilgi toplayıp toplamadıklarını ve nasıl topladıklarını sorduk okurlarımıza. Yüzde 37’lik bir kitle şirket hakkında her türlü kaynağı suiistimal ederek detaylı bir araştırma yaptıklarını söyledi. Yüzde 29 sadece internet üzerinden şirketi araştırdığını beyan etti. Ve maalesef anketimizi cevaplayanların beşte biri, görüşmeye hiçbir araştırma yapmadan gittiklerini ve başvurulan şirket hakkında tamamen bilgisiz olduklarını itiraf etti.

ARAŞTIRIN, ŞANSINIZI ARTIRIN

Amerika’da Üniversiteler ve İşverenler Derneği olarak bilinen National Association of Colleges and Employers’ın (NACE), 2004 tarihli ilginç bir çalışması var. Potansiyel işverenlerin yetkilileriyle yapılan ‘Job Outlook’ araştırmasına göre, yeni mezunların ilk iş tecrübelerini edinecekleri ve kariyerlerine adım atacakları pozisyona kabullerinde, görüşmeye gidilen firma hakkında araştırma yapmaya vakit ayırmalarının şanslarını oldukça yükselttiği belirlenmiş.

Aslında içinde yaşadığımız bu ‘bilgi çağı’nda, bilgiye ulaşmak artık oldukça kolay. İnternet penetrasyonu gün geçtikçe artıyor ülkemizde. İnternet kafeler de cabası. Üniversitelerin kampuslarında firmalar zaten kendilerini anlatabilmek için seans üstüne seans düzenlemeye ve öğrencilerin ayaklarına gelmeye son hız devam ediyor. Yine üniversitelerin, mezunların doğru kariyer planlaması yapmalarına yardımcı olabilmek için ‘kariyer merkezi’ adında gelişmiş hizmet veren kuruluşları var artık. Görüşmeniz öncesi sadece bu kariyer merkezine uğramanız bile, sizi iş görüşmesinde 5-10 adım öne çıkarmaya yetecek. O zaman daha fazla yerinizde durmayın. Tüm rakamlar bu meselenin önemini vurgularken, ya parmaklarınızı çalıştırın internete girin ya da bacaklarınızı çalıştırın ve üniversitenizin kariyer merkezine uğrayın. Hiçbiri olmadı, tanıdıklarınıza danışın, görüşme öncesi, muhakkak başvurduğunuz firma hakkında bilgi toplamaya çalışın. Bütün bu girişimlerinizden eliniz boş dönseniz bile, bu durumu yetkililerle paylaşmakta ve dürüst olmakta sakınca görmeyin. Sadece araştırmacı ruhunuz bile, işi alınmanızı bilemem ama, takdir toplamanıza yetecektir. Çünkü artık ‘araştırmacı’ ve ‘heyecanlı’ gençleri gittikçe daha az görür olduk. Hayatınızı tesadüflere ve dayatmalara teslim etmeyin. İstediğiniz işi bulduğunuza inandığınızda tüm kaynaklarınızı o işi almaya seferber etmekten çekinmeyin. Karşılığını aldığınızı zaman içinde kesinlikle göreceksiniz.
Yazar : Umut Sarp ZEYLAN