Kimileri insan ilişkilerine kolaylıkla yön verebilirken, kimileri kişilerarası ilişkilerde sürekli sorun yaşıyor. Uzmanlara göre bunun nedeni ilişki tarzları. Peki sizin tarzınız hangisi… İnsan ilişkileri ve iletişim konusu kendimi bildim bileli bana cazip gelmiştir. İnsanların ilişkilerinin karanlık yüzü, sosyal zekası yüksek ve etkili iletişim becerilerine sahip bireylerin özellikleri, etkili iletişimin sırları gibi konular daima ilgimi çekmiştir. Öyle ki, insan ilişkilerinin dinamiklerini çözebildiğimde, insanla ilgili kafamdaki pek çok soruya cevap bulabileceğimi düşünmüşümdür.

İLİŞKİLERİNİZDE BESLEYİCİ MİSİNİZ, ZEHİRLEYİCİ Mİ?

Psikoloji alanında Harry S. Sullivan ve Gerald Klerman gibi bilim adamları psikolojik problemlerin çoğunun temelinde, kişilerarası ilişkilerde yaşanan sorunların, yetersizliklerin ve çatışmaların yattığını ileri sürmüşlerdir. Dolayısıyla da psikoterapi sürecinde bireylerin kişilerarası ilişki problemlerini ele almışlar ve ilişkilerdeki düzelme ve gelişmelerin ruh sağlığında da olumlu değişim ve gelişimleri sağladığını gözlemlemişlerdir.

Kişilerarası ilişkilerle ilgili yapılan araştırmalar da, derin, doyurucu ve sağlıklı ilişkiler kurabilme ve bu ilişkileri sürdürebilmenin yaşama anlam kattığını, bireylerin depresyon düzeylerini azalttığını ve mutluluk düzeylerini ciddi anlamda yükselttiğini ortaya koymuştur.

Kişilerarası ilişkilerle ilgili önemli bir kavram da, ilişki tarzlarıdır. Diğer insanlarla nasıl iletişim kurduğumuz, kendimizi nasıl ifade ettiğimiz ve etkileşim halinde olduğu insanlara karşı yaklaşım biçimimiz kişilerarası ilişki tarzımızı oluşturur. Bu anlamda, diğer insanlarla ilişkilerimizde onların özsaygılarını koruyacak ve geliştirecek şekilde de davranabiliriz ya da onurlarını zedeleyerek, kendilerini değersiz, güvensiz ve önemsiz hissetmelerini de sağlayabiliriz. Birincisini yaparsak insanlarla besleyici tarzda bir ilişki kurmuş oluruz. İkincisinde ise zehirleyici tarzda bir ilişki kurmuş oluruz.

Kişilerarası ilişki tarzları aslında diğer insanlardan psikolojik ve maddi anlamda istediklerimizi alma yöntemidir. Diğer insanlardan istediklerimizi onları aşağılayarak, korkutarak ve sindirerek de alabiliriz, tam tersi sağlıklı bir iletişimle de alabiliriz. Burada şu soru aklımıza gelebilir.

Zehirleyici tarzda iletişim kuran insanlar da bir şekilde-hatta bazen daha kolayca- amaçlarına ulaşmıyorlar mı? İstediklerini karşı tarafı inciterek de alsalar bu onları memnun ve mutlu etmiyor mu? Bu konuda üniversite öğrencileri üzerinde yürüttüğümüz bir çalışmadan oldukça çarpıcı sonuçlar elde ettik. B<esleyici ilişki tarzları nasahip olma, hem bu ilişki tarzına sahip bireyleri hem de muhataplarını mutlu etmektedir. Zehirleyici ilişki tarzına sahip bireyler ise, kısa vadede amaçlarına ulaşıyorlarmış gibi görünmelerine rağmen, bu ilişki tarzına sahip olmaları onları mutsuz etmektedir.

Besleyici ilişki tarzları nelerdir? Açık, saygılı, empatik, önyargısız, kabul edici, hoşgörülü ve onurlandırıcı tarzdaki ilişkiler besleyici ilişki tarzları olarak nitelendirilebilir.

İnsanlarla ilişkilerinizde;

-duygu ve düşüncelerinizi açıkça ifade edebiliyorsanız,
-sözel ya da beden dilinizle karşınızdaki bireye saygı duyduğunuzu onu kabullendiğinizi hissettirebiliyorsanız,
-önyargısız ve etkili bir şekilde dinleyebiliyorsanız,
-karşınızdaki kişi, sizin yanınızdayken kendini değerli ve önemli hissediyorsa,
-güvenilir biriyseniz,
-insanların hatalarına ve olumsuz davranışlarına hoşgörülü bir şekilde yaklaşabiliyorsanız,
-ve çoğu zaman tebessüm edebiliyorsanız besleyici bir ilişki tarzları na sahipsiniz demektir.

Zehirleyici ilişki tarzları ise, küçümseyici, öfkeli, alaycı, bencil, manipulatif ve duyarsız ilişki tarzları olarak ifade edilebilir.

Buna göre, insanlarla ilişkilerinizde;

-güç savaşına giriyorsanız, yani”üzüm yemek yerine bağcıyı dövmek” niyetindeyseniz,
-karşı tarafta suçluluk duyguları uyandırıyorsanız,
-aşağılayıcı ve küçük düşürücü davranışlarda bulunuyorsanız,
-sürekli kendinizden söz etmekten ve böbürlenmekten hoşlanıyorsanız,
-kibirliyseniz,
-öfkeli ve kavgacıysanız,
-insanları kullanmayı seviyorsanız,
-karşınızdaki kişinin ne hissettiği umurunuzda değilse zehirleyici bir ilişki tarzına sahipsiniz demektir.

Etkileşim halinde olduğunuz insanları daha çok besliyor musunuz yoksa zehirliyor musunuz bir düşünün bakalım.

Yazan : Tayfun Doğan – İnternet Haber